Thoát vị bẹn trẻ em là gì?

• Thoát vị bẹn ở trẻ em là tình trạng ruột hay các cơ quan khác sa xuống, làm cho vùng bẹn hoặc bìu của trẻ sưng phồng lên một cách bất thường. Nội dung bên trong khối phồng này là các tạng trong ổ bụng như ruột, buồng trứng, mạc nối,... ngoài ra còn có thể kèm theo dịch ổ bụng.T
• Chính vì vậy, thoát vị bẹn có nguyên nhân từ một điểm yếu của thành bụng, mà đáng nhẽ ra vị trí này phải đóng kín trước khi sinh ra. Khối phồng ở vùng bẹn có thể được nhận thấy khi đứa trẻ khóc, ho, hoặc do tăng nhu động ruột (táo bón, rặn), hoặc cũng có thể nó đã xuất hiện ngay từ khi sinh ra, lên lên xuống xuống một cách dễ dàng. 90 phần trăm trong số trẻ thoát vị bẹn là trẻ trai.
• Thoát vị bẹn ở trẻ sơ sinh không phải là tình trạng hiếm gặp. Cứ khoảng 100 trẻ sinh đủ tháng thì có 2 trẻ bị thoát vị bẹn hay các bệnh lý còn ống phúc tinh mạc nói chung. Tỉ lệ này tăng cao hơn ở những trẻ đẻ non. 
• Vì sao trẻ bị thoát vị bẹn, có thể tìm hiểu thêm thông tin tại đây: Nguyên nhân gây sưng bìu ở trẻ

Thoát vị bẹn ở trẻ có nguy hiểm không?

• Nếu điểm khiếm khuyết của thành bụng có kích thước lớn, ruột có khả năng di chuyển tự do trong và ngoài thành bụng, lên lên xuống xuống và thường không gây đau. Tuy nhiên nếu lỗ thoát vị này có kích thước nhỏ hoặc trung bình, một phần của ruột thoát ra ngoài và bị mắc kẹt lại không thể trở lại vị trí cũ. Đây chính là trường hợp được gọi là thoát vị bẹn nghẹt và có thể gây ra tình trạng đau lên tục tăng dần, buồn nôn, nôn, và các triệu chứng của tắc ruột cơ học. Nguyên nhân là khi nếu ruột bị mắc kẹt trong một không gian hẹp, các mạch máu bị chèn ép, lưu lượng máu đến ruột bị tắc nghẽn, càng kéo dài, thời gian thiếu máu ruột càng lâu, càng tăng nguy cơ hoại tử ruột và thủng ruột – biến chứng nặng nhất của thoát vị bẹn ở trẻ em.
• Ở trẻ gái, buồng trứng thường bị nghẹt trong bao thoát vị, nếu không được điều trị kịp thời, buồng trứng cũng có thể thiếu máu, hoại tử dẫn tới phải cắt một bên buồng trứng như một trường hợp đã gặp phải tại Bệnh viện Nhi trung ương.
• Thoát vị bẹn cần được chẩn đoán và điều trị bởi các bác sĩ chuyên khoa ngoại nhi để phòng ngừa việc phát sinh biến chứng nguy hiểm

Các triệu chứng của bệnh thoát vị bẹn ở trẻ em

• Gia đình phát hiện một bên bẹn hoặc bìu bé to lên so với bên kia, hoặc cả 2 bên đều phình to bất thường; tình trạng này có thể hình thành trong một khoảng thời gian vài tuần hoặc vài tháng;
• Có thể tình trạng phình to lên này lúc có lúc không, thường xuất hiện sau khi trẻ chạy nhảy, ho, hoặc khi trẻ rặn đi vệ sinh;
• Thoát vị bẹn ở trẻ thường không đau, nhưng có thể gây đau đớn – dấu hiệu của thoát vị bẹn nghẹt, cần khẩn trương đưa trẻ đến bệnh viện;
• Bất ngờ đau, buồn nôn và nôn mửa, đó là dấu hiệu cho thấy một phần của ruột có thể đã bị mắc kẹt trong thoát vị.
• Có thể chú ý thêm các tình trạng khác đi kèm với thoát vị bẹn như tinh hoàn ẩn (tinh hoàn lạc chỗ), tràn dịch màng tinh hoàn, nang thừng tinh cũng là những bệnh lý cần điều trị bằng phương pháp phẫu thuật.

Mổ thoát vị bẹn ở trẻ như thế nào?

• Thoát vị bẹn cần phải được phẫu thuật sớm, ngay từ thời điểm phát hiện ra bệnh, nhằm ngăn chặn biến chứng nghẹt có thể xảy ra, dẫn đến tổn thương đến các tạng bên trong bao thoát vị và các biến chứng nặng hơn nữa. Phẫu thuật mất khoảng một giờ và thông thường bệnh nhân có thể về nhà trong ngày.
• Thoát vị bẹn trẻ em có thể điều trị bằng phương pháp mổ nội soi hoặc mổ mở

Trước khi phẫu thuật 

• Trẻ không được ăn thức ăn đặc 6 (sáu) giờ trước khi phẫu thuật nhằm đảm bảo cho dạ dày rỗng khi gây mê, giảm nguy cơ bị trào ngược (hít phải dịch dạ dày) trong khi gây mê. Tuy nhiên, có thể uống sữa trước mổ 4 (bốn) giờ và uống nước trắng hoặc nước pha đường trước mổ 2 (hai) giờ.

Trong phẫu thuật (đối với phẫu thuật mổ mở)
 

• Bác sĩ gây mê sẽ giúp cho bé đi vào giấc ngủ, và thư giãn cơ bắp. Bé sẽ không cảm thấy đau trong khi phẫu thuật.
• Phẫu thuật viên sẽ rạch rất nhỏ (từ 1 đến 2cm) ngay tại các nếp gấp da của bụng.
• Bao thoát vị phồng lên được xác định.
• Bác sĩ phẫu thuật đẩy ruột hoặc tổ chức bên trong túi thoát vị trở lại vào vị trí thích hợp của nó.
• Bao thoát vị được phẫu tích lên cao và thắt tại vị trí cao nhất.
• Ở những trẻ dưới 1 tuổi, khả năng thoát vị bẹn cả 2 bên là rất cao, mặc dù 1 bên được phát hiện, bên kia vẫn có khả năng xuất hiện thoát vị bẹn trong tương lai. Nguyên nhân là do vẫn còn tồn tại ống phúc tinh mạc ở cả 2 bên. Vì thế, tùy từng bệnh nhân, bác sĩ sẽ có tư vấn về việc phẫu thuật mổ mở hoặc phẫu thuật nội soi.

Đối với phẫu thuật mổ nội soi điều trị thoát vị bẹn trẻ em

• Phẫu thuật nội soi điều trị thoát vị bẹn ở trẻ đã được áp dụng rất hiệu quả tại Trung tâm Ngoại tổng hợp - Bệnh viện Nhi trung ương. Ưu điểm của phương pháp phẫu thuật mới này là đường mổ nhỏ, ít đau sau mổ, có thể dễ dàng phát hiện thoát vị bên đối diện nếu có và xử lý luôn trong 1 lần mổ, điều này đặc biệt quan trọng đối với thoát vị bẹn ở trẻ sơ sinh - lứa tuổi có khả năng cao bị cả hai bên.

Sau phẫu thuật

• Hầu hết bệnh nhân có thể trở lại sinh hoạt bình thường một vài giờ sau khi phẫu thuật. Tuy nhiên đối với trẻ sơ sinh, trẻ đẻ non và những trường hợp đặc biệt, có thể sẽ phải theo dõi cẩn thận hơn tại đơn vị điều trị sau phẫu thuật.

Chăm sóc cho trẻ sau khi phẫu thuật thoát vị bẹn

• Thông thường, bé sẽ trở lại như bình thường vào buổi tối sau khi phẫu thuật hoặc sáng hôm sau. Sau phẫu thuật khoảng 2h, trẻ có thể được ăn uống nhẹ, tuy nhiên vẫn cần phải xin ý kiến trực tiếp của nhân viên y tế.
• Có thể tắm rửa bình thường vào ngày hôm sau. Tuy nhiên tắm bồn tắm thì nên chờ sau mổ 2 ngày.
• Băng vết mổ có thể thay sau khi tắm ở ngày thứ 1 sau mổ, sau đó 2 ngày thay băng 1 lần. Sau 3 ngày không cần phải băng lại bởi vì vết mổ đã dính liền và khá nhỏ. Chỉ khâu trong da nên không cần phải cắt chỉ.

Những dấu hiệu bất thường sau phẫu thuật

• Bố mẹ có thể nhận thấy vùng xung quanh vết rạch hoặc bìu sưng nhẹ sau mổ. Điều này là bình thường. Tuy nhiên, những dấu hiệu sau cần lưu ý và xin ý kiến bác sĩ ngay:
• Trẻ không thể đi tiểu, hoặc đi tiểu khó, đau khi đi tiểu 
• Sốt
• Sưng to vị trí vết mổ
• Vùng vết mổ tấy đỏ
• Chảy máu
• Đau ngày càng tăng

Theo dõi sau điều trị thoát vị bẹn ở trẻ

• Nếu trẻ ở gần bệnh viện, nên đến khám lại sau mổ 7 – 10 ngày. Phẫu thuật viên sẽ đánh giá tình trạng vết mổ và liền da.
• Nếu ở xa, có thể đến cơ sở y tế gần nhất để kiểm tra, nhớ mang theo biên bản ghi lại phẫu thuât.
• Khám lại ngay khi phát hiện tình trạng phình to vùng bẹn bìu chưa được cải thiện hoặc xuất hiện bên đối diện, hoặc bất cứ bất thường nào mà bố mẹ bệnh nhân lo lắng