Tinh hoàn lò xo có thường gặp không?

Tinh hoàn lò xo là một tình trạng khá phổ biến ở trẻ trai trước tuổi dậy thì, với tỷ lệ mắc có thể  từ 1% đến 10% trẻ trai, thường từ 4 – 10 tuổi, có thể xuất hiện ở một bên, nhưng đôi khi có thể xảy ra ở cả hai bên.

Xem thêm: Bệnh lý ẩn tinh hoàn ở trẻ em

Phẫu thuật nội soi điều trị ẩn tinh hoàn

Nguyên nhân là gì?

• Vai trò của cơ bìu:

Cơ bìu hay cơ nâng tinh hoàn, là một lớp cơ vân mỏng bao quanh bó mạch thừng tinh và tinh hoàn, chịu trách nhiệm co kéo tinh hoàn khi gặp điều kiện bất lợi. Phản xạ cơ bìu một phản ứng sinh lý bình thường nhằm mục đích khiến tinh hoàn co lên khi nhiệt độ lạnh, kích thích do tiếp xúc, hoặc căng thẳng tâm lý. Phản xạ cơ bìu được kích hoạt bởi các kích thích khác nhau khiến cơ co lại, kéo tinh hoàn lên cao.

• Cơ chế trong tinh hoàn lò xo:

Ở trẻ trai có tinh hoàn lò xo, phản xạ này thường bị nhạy cảm quá mức, dẫn đến hiện tượng tinh hoàn di chuyển lên xuống thường xuyên hơn bình thường

• Các yếu tố góp phần gây ra tình trạng bệnh
  • Tăng nhạy cảm của cơ bìu với các loại kích thích.
  • Có thể có bất thường giải phẫu của ống bẹn hoặc bó mạch thừng tinh.
  • Ảnh hưởng của nội tiết tố.

Triệu chứng của tinh hoàn lò xo

Dấu hiệu đặc trưng của tinh hoàn lò xo là sự xuất hiện không liên tục của tinh hoàn ở bìu. Cha mẹ hoặc người chăm sóc có thể nhận thấy rằng đôi khi không sờ thấy tinh hoàn bìu, trong khi vẫn có những lúc sờ thấy bình thường.

Khi bác sĩ thăm khám 

• Tinh hoàn có thể dễ dàng sờ thấy ở ống bẹn và được đưa về bìu bằng tay một cách nhẹ nhàng.
• Khi đã được đưa về bìu, tinh hoàn sẽ ở đó trong một khoảng thời gian trước khi lại bị co rút lên trên.

Chẩn đoán

Chẩn đoán tinh hoàn lò xo chủ yếu dựa vào thăm khám lâm sàng kỹ lưỡng. Các đặc điểm quan trọng để phân biệt tinh hoàn lò xo với các tình trạng khác bao gồm:

• Tinh hoàn có thể sờ thấy ở vùng bìu cao.
• Tinh hoàn có thể được đưa về bìu bằng tay.
• Tinh hoàn tạm thời duy trì ở bìu mà không có sự căng kéo.
• Không có các dị tật kèm theo như thoát vị bẹn hoặc tràn dịch màng tinh.

Cần phân biệt tinh hoàn lò xo với các bệnh lý tinh hoàn khác

• Tinh hoàn ẩn: Tinh hoàn dừng lại ở một vị trí trên đường di chuyển thông thường và không thể đưa xuống bìu. Điểm khác biệt với bệnh lý tinh hoàn ẩn đó là tinh hoàn lò xo có thể dùng tay kéo về được vị trí ở bìu bình thường và có thể nằm ở đó trong một khoảng thời gian ngắn. Sự khác biệt này rất quan trọng trong việc điều trị và tiên lượng bệnh.
• Tinh hoàn bị di chuyển: Tinh hoàn trước đây đã hạ xuống bìu nhưng sau đó lại di chuyển lên ống bẹn hoặc vùng trên mu.
• Tinh hoàn lạc chỗ: Tinh hoàn nằm ngoài đường đi thông thường, một tình trạng hiếm gặp.

Theo dõi

Trẻ trai có tinh hoàn lò xo cần được theo dõi định kỳ cho đến tuổi dậy thì. Đa số tinh hoàn lò xo sẽ tự hạ xuống bìu khi trẻ trưởng thành. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tinh hoàn có thể tiếp tục lò xo hoặc di chuyển lên cao, cần can thiệp. Biến chứng có thể gặp là tinh hoàn di chuyển lên xuống liên tục gây tình trạng xoắn tinh hoàn – một biến chứng nặng nề có thể gây hoại tử và mất tinh hoàn.

Điều trị như thế nào?

• Điều trị bảo tồn: Phần lớn trường hợp không cần can thiệp tích cực. Gia đình cần cho trẻ theo dõi định kì và chú ý các dấu hiệu đau sưng vùng bìu bẹn tinh hoàn bất thường cần đi khám và điều trị sớm.
• Cân nhắc can thiệp trong các tình huống sau:
  • Tinh hoàn vẫn lò xo sau tuổi dậy thì.
  • Tinh hoàn thụt lên và trở thành tinh hoàn ẩn.
  • Tinh hoàn lò xo gây đau hoặc khó chịu.
  • Tình trạng gây căng thẳng tâm lý nghiêm trọng.

Phẫu thuật cố định tinh hoàn:

 Là phương pháp phẫu thuật được lựa chọn khi cần can thiệp. Mục tiêu là đưa tinh hoàn về bìu và cố định tại chỗ, ngăn chặn sự lò xo tái phát. Có thể mổ theo đường rạch da nhỏ vùng bẹn hoặc ngay vùng bìu tại vị trí tinh hoàn bình thường

Chăm sóc sau phẫu thuật

• Xuất viện: Bệnh nhân thường được xuất viện trong ngày hoặc sau một ngày.
• Quản lý đau: Đau thường nhẹ và có thể kiểm soát bằng thuốc giảm đau uống.
• Tránh hoạt động mạnh: Bệnh nhân được khuyến cáo tránh hoạt động nặng trong vài tuần sau phẫu thuật.

Biến chứng sau điều trị

Hiếm gặp, nhưng có thể bao gồm:

• Nhiễm trùng vết mổ.
• Chảy máu.
• Teo tinh hoàn.
• Tái phát tình trạng tinh hoàn lò xo.

Kết quả lâu dài

Kết quả lâu dài của phẫu thuật cố định cho tinh hoàn lò xo thường rất tốt. Đa số tinh hoàn ổn định đúng vị trí và chức năng tinh hoàn bình thường. Tuy nhiên, cần theo dõi định kỳ để phát hiện sớm các biến chứng hoặc tái phát.

Kết luận

Tinh hoàn lò xo là tình trạng thường gặp ở trẻ trai trước tuổi dậy thì, tinh hoàn không cố định ở bìu mà lúc lên, lúc xuống, thường do phản xạ cơ bìu quá nhạy cảm. Chẩn đoán dựa trên thăm khám lâm sàng. Hầu hết các trường hợp tự hồi phục trước tuổi dậy thì, chỉ cần theo dõi định kỳ. Tuy nhiên, can thiệp có thể cần thiết trong một số trường hợp. Phẫu thuật cố định tinh hoàn là phương pháp điều trị đơn giản có hiệu quả cao.

Xem thêm: Tinh hoàn không sờ thấy ở trẻ em

Nhưng câu hỏi thường gặp về ẩn tinh hoàn ở trẻ em